Kod: 978-625-6710-78-8
Hindu gelenekte arınmışlık temelli ruhsal ölümsüzlüğe götüren muhtelif yollar bulunmaktadır. Bu yollardan birisi de kökeni İndus Medeniyeti’ne kadar uzanan antik yoga teknikleridir. Söz konusu medeniyete dair Harappa ve Mohenjadaro antik kentlerinde yapılan kazılar, yoga tekniğinin uygulanışına dair kuvvetli deliller ortaya koymuştur. İlerlerleyen dönemlerde ortaya çıkan Hindu kutsal metinlerde de yoga tekniğinin ayrıntılı bir şekilde işlendiği görülmektedir.
Yoga sözcüğü, Hindistan denildiğinde akla gelen ilk kavramlardan birisidir. Bu kavrama dair genel olarak zihinlerde uyanan ilk izlenim de yoganın fiziksel egzersizler içeren bir teknik olduğu yönündedir. Dolayısıyla yoga konusunda yapılan çalışmaların büyük çoğunluğu bu çerçevede değerlendirilebilir. Bahsettiğimiz izlenim doğru olmakla birlikte kavramı veya tekniği açıklama açısından yetersizdir. Zira yoga uygulamasının uzun bir tarihsel geçmişi, geniş bir kutsal literatürü ve derin bir felsefi analizi bulunmaktadır. Biz de bu çalışmamızda Hindu geleneğin köşe taşı olan yoga tekniğinin kutsal metinlerdeki izlerini sürmeye ve geleneğin temsilcisi kabul edilen ekollerdeki yansımalarını ortaya koymaya çalışacağız.
Hint altkıtasında ortaya çıkan dinlerde yoga tekniğinin arınma, aydınlanma, kurtuluş, dinginlik ve ruhsal ölümsüzlüğe ulaştırma yolu olduğuna dair çalışmalarımızın başlangıcı iki binli yılların başına gitmektedir. Çalışmamızı başarılı bir şekilde tamamlamak için bir yıla yakın bir süre Hindistan’ın kutsal Varanasi şehrindeki köklü bir eğitim kurumu olan Banaras Hindu Üniversitesi’nde Hint Felsefesi ve Hint Dinleri alanındaki kurslara katıldık. Bu süre içerisinde hem çalışmamıza dair kaynak toplama hem kutsal mekânları ziyaret etme hem de yoga tekniğine dair uygulamaları gözlemleme fırsatı elde ettik. Bütün bunların sonucunda ortaya çıkan çalışmamız, 2013 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde doktora tezi olarak kabul edilmiştir. Söz konusu tez, ülkemizdeki ilk akademik çalışma olması, yoga konusunun derinliği ve genişliği, uzun bir tarihsel geçmişe sahip olması, konuya hemen hemen Hint dinlerinin bütün kutsal metinlerinde atıflar yapılması, Hint dinlerinin bütün mezheplerinde yer bulması ve gündelik dinî yaşamda değer verilmesi gibi sebeplerle genel bir çerçevede tamamlanmıştır. Oysa konuya dair yayınlanan eserlere göz atıldığında, tezin her bir alt başlığının müstakil bir eser mahiyetinde olduğu anlaşılacaktır. Bu düşünceye binaen elinizdeki eser, söz konusu çalışmamızın birinci bölümünün yeniden kurgulanmış ve gözden geçirilmiş halinden oluşmaktadır. Bahsi geçen tezin Budist, Caynist ve Sih geleneklerindeki yoga ve meditasyon uygulamalarının kökeni, gelişimi ve içeriğini ele alan bölümleri Hint Kültüründe Yoga ve Meditasyon üst başlığıyla başka bir kitap halinde yayınlanmıştır. Yine, Hint felsefe ekollerinden birisi kabul edilen Yoga Felsefesi’ni Patanjali’nin Yogasutra isimli eseri temelinde ele alan tezin son bölümü de Yoga Felsefesi üst başlığı ile yayınlanmıştır. Dolayısıyla elinizdeki kitap, üç farklı ama birbirini tamamlayan kitapların ilki konumundadır.